John J. Pilch (Thế Giới Văn Hóa Thời Đức Giêsu - Pt Tv. Nhật lược dịch)

CHÚA NHẬT I MÙA CHAY

Máccô 1:12-15

SỰ THÁCH ĐỐ CỦA VINH DỰ

Vì các học giả nhận biết cuốn của Máccô là ấn bản Phúc Âm sớm nhất, tường thuật đơn giản của thánh sử về Sự Cám Dỗ của Đức Giêsu còn được coi là tường thuật nguyên thủy mà Mátthêu và Luca tô điểm thêm thành ba cơn cám dỗ riêng biệt.

Từ quan điểm văn hóa Địa Trung Hải, sự cám dỗ của Đức Giêsu bởi Satan là điều không thể tránh sau khi Người được nhìn nhận vinh dự qua tiếng nói từ trời: “Con là Con yêu dấu của ta; ta hài lòng về Con” (Mc 1:11). Mọi vinh dự chắc chắn sẽ bị thử thách. Một số người sẽ tìm cách chứng minh rằng lời khen ngợi đó là giả dối.

Tuy Máccô không tường thuật phản ứng của Đức Giêsu với sự thử thách này, độc giả có thể thừa nhận rằng Đức Giêsu đã thành công bảo vệ vinh dự của mình là Con yêu dấu và đẹp lòng. Hãy nhớ rằng câu mở đầu của Phúc Âm này đã củng cố vinh dự của Đức Giêsu: “Khởi đầu sự công bố của Đức Giêsu Kitô, Con của Thiên Chúa” (1:1)

Sau đó chúng ta nhận thấy rằng Đức Giêsu đã từ giã dòng họ của mình ở Nagiarét vùng Galilê để gặp ông Gioan trong hoang địa (Mc 1:9) nơi đây Đức Giêsu sau đó thấy mình đơn độc với Satan (c. 13). Độc giả vùng Địa Trung Hải nhận thấy rằng khi không có bà con dòng họ, Đức Giêsu rất dễ bị tổn thương bởi sự tấn công của bất cứ ai và của mọi người. Độc giả vùng Địa Trung Hải thật lo sợ cho Đức Giêsu cho đến khi được nhắc nhở rằng “các thiên sứ hầu hạ Người” (c. 13). Dĩ nhiên! Con của Thiên Chúa có một quan hệ họ hàng khác mà họ không từ bỏ Người. Với sự giúp đỡ như thế, Đức Giêsu chắc chắn thành công bảo vệ được vinh dự của Người chống với các thử thách của Satan.

ĐỨC GIÊSU VÀ ÔNG GIOAN

Có lẽ vì sự ngắn gọn tường thuật của Máccô về sự cám dỗ, đoạn phúc âm được chọn cho chu kỳ này bao gồm các câu kế đó mà nó diễn tả Đức Giêsu khởi sự sứ vụ của mình như thế nào.

Các học giả tin rằng Máccô đã bỏ qua một chút “lịch sử” giữa các câu 13 và 14. Sau khi được thanh tẩy bởi Gioan, Đức Giêsu rất có thể trở nên môn đệ của Gioan và thanh tẩy những người khác trong phép rửa của mình (coi Gioan 3:22 và tương phản với phần “sửa sai” trong Gioan 4:2). Sự tương đồng của lời công bố của Đức Giêsu (“hãy sám hối và tin vào tin mừng,” c.15) với lời rao giảng của Gioan về một “phép rửa tỏ lòng hối cải để được tha tội” (Mc 1:3) đưa ra một giả thuyết mạnh mẽ rằng mối quan hệ ban đầu giữa Đức Giêsu và Gioan là giữa người môn đệ và người lãnh đạo. Dù có đúng như thế, thông điệp căn bản là: vương quốc của Thiên Chúa đã cận kề. Đây là nơi độc giả phải đặt sự trung thành của mình.

Khi ông Gioan bị bắt, Đức Giêsu và những người khác mà họ từng đi theo ông Gioan thì bị bỏ rơi không có người lãnh đạo. Trong thế giới Địa Trung Hải nơi các nhóm là một đặc tính trọng yếu của đời sống, và chủ nghĩa cá nhân hoàn toàn xa lạ, sự mất mát một người đứng đầu nhóm là một cảm nghiệm chấn động.

Trong lúc đó, như những tham khảo trong Phúc Âm Gioan nói rõ, Đức Giêsu lôi cuốn các môn đệ cho chính mình. Điều này làm ông Tẩy Giả bối rối (xem Luca 7:18-23) cũng như một số môn đệ của ông. Sự thành công trong việc chữa lành và trừ quỷ của Đức Giêsu ngày càng gia tăng khiến Người tin rằng đã đến lúc thi hành một tác vụ riêng biệt, và khi ông Gioan bị bắt đó là thời điểm thích hợp để bắt đầu.

Máccô tóm lược và đơn giản hóa sự phát triển này: Đức Giêsu được thanh tẩy bởi ông Gioan và thành công bảo vệ vinh dự của mình chống với Satan. Khi ông Gioan bị bắt, Đức Giêsu khởi sự tác vụ của mình, và chỉ sau đó đi tuyển mộ các người khác đi theo phe nhóm của Người. Cách cư xử đó thì hoàn toàn đáng kính trọng, như được mong đợi từ một người không ai khác hơn là Con của Thiên Chúa.

Trong khi các tường thuật của Mátthêu và Luca về sự cám dỗ là cơ hội để Kitô Hữu suy nghĩ về ba cám dỗ trong Chúa Nhật I mùa Chay chu kỳ A và C, tường thuật của Máccô đưa ra một suy nghĩ khác biệt. Sự rao giảng của Gioan được lập lại bởi Đức Giêsu mời mọi tín hữu hãy suy nghĩ về sự trung thành của mình. Chữ Hy Lạp được dịch là “đức tin” (“hãy tin vào tin mừng”) theo văn hóa có thể được dịch là “trung thành,” đó là, chất keo xã hội ràng buộc người ta với nhau trong xã hội Địa Trung Hải.

Trung thành, quyết tâm, tình đoàn kết – đây là một nhóm giá trị mà Đức Giêsu mời gọi những ai theo Người hãy trân quý. Dĩ nhiên, chính yếu các giá trị này phải được hướng về Thiên Chúa của Ít-ra-en, dù ở giữa một cơn bão (Mc 4:40), khi tìm kiếm sự chữa lành từ Đức Giêsu, vị ngôn sứ của Thiên Chúa (Mc 5:34; 10:52), hoặc bất cứ lúc nào khác. Chính Đức Giêsu được khen ngợi vì sự trung thành (Dt 3:1-3) và vâng lời Thiên Chúa (Dt 5:8). Máccô chắc chắn sẽ hậu thuẫn cho thách đố của Mátthêu: “hãy vẫn trung thành với Thiên Chúa và đừng do dự trong sự trung thành của anh em” (21:21)