Phần I: Những Bài Suy Niệm Cho 40 Ngày

NỀN ĐÁ CHÍNH LÀ CON NGƯỜI

Suốt chuyến viếng thăm đến thị trấn Sagada, sau một buổi tối nghỉ ngơi, tôi thức dậy trễ hơn mọi khi và dùng bữa sáng ở căng tin và nhà hàng thánh Giuse. Tôi thưởng thức món xúc xích bản xứ, cơm và trà. Một người có lẽ là quản lý đang kiểm tra các món ăn của một vài vị khách. Tôi yêu cầu anh ta hướng dẫn về cách thức đi đến sông ngầm Latang và hồ Botong. Anh ấy rất sẵn lòng đưa ra cho tôi những chỉ dẫn cụ thể về cả hai động trên.

Đi bộ đến động Latang chỉ khoảng 10 phút. Còn động Botong khoảng 15 đến 20 phút.

Chỉ dẫn hướng về động trên hình như rất gần nhau. Chỉ có 2 bảng gỗ nhỏ chỉ đường để báo trước cho du khách nên dừng lại. Tuy nhiên, tôi đã vượt qua luôn, băng qua một con đường được đổ đá lởm chởm đặt cạnh nhau. Suốt con đường này toàn là dốc khoảng chừng 35 đến 45 độ.

Tôi tiến về phía trước với sự cẩn trọng cao độ. Thỉnh thoảng tôi phải cúi mình xuống để không va vào những cành cây phía trên đầu. Nhiều lần, tôi không có thể nhìn thấy những viên đá được lát. Sau đó, tôi có thể nhìn thấy lối dẫn vào hang động. Sau khi chụp hình từ máy quay phim, tôi bước vào trong. Trông lạ chưa kìa, có dấu hiệu rõ ràng là nước đã lên. Tôi có thể nhìn thấy hỗn hợp giữa bùn và cát.

Sông ngầm chỉ rộng khoảng 4 mét. Tôi bơi một đoạn ngắn trong làn nước lạnh. Tôi chú ý đến những hình vẽ trên vách hang khi tôi di chuyển lên theo hướng của con sông, để đưa ra cửa sông. Tôi nhìn thấy một tia nắng rọi vào.

Việc quay trở lại con đường chính sẽ dễ dàng hơn nhiều. Nỗi sợ hãi nào đó cùng với sự cô đơn đã từng hiện diện trong tôi, giờ thì lại biến đâu mất. Cảm giác chỉ có mình tôi ở đó thật kỳ lạ làm sao, nó cứ lảng vảng trong tâm trí tôi, không ai quấy rầy tôi nữa, tôi được hòa nhập với đồi núi, sông ngòi và cây cỏ.

Rồi tôi tiếp tục đi đến hồ nước Botong. Con đường này không khó đi lắm. Một người bạn trẻ đã chỉ đường cho tôi rồi. Tôi nhớ bấy giờ tôi vô cùng kích động. Tôi có thể nhìn thấy những thác nước chảy, khi tôi giữ thăng bằng trên đỉnh mô đất. Tôi hỏi những người nông dân chỉ dẫn để đến các thác nước này.

Tôi thấy thoải mái hơn khi tôi đi lên con đê bao quanh những thác nước. Có một người nông dân gần đó đang kiên trì chuẩn bị cho nền đất để gieo trồng mùa vụ lần thứ hai. Hẳn ông ta đã ở đó rất sớm, vì ông ta có thể tự mình nấu bữa điểm tâm cho mình. Những viên đá, trước đây ông ta từng dùng để đánh lửa, nhưng về sau được sử dụng để tạo nên những phần nhỏ của nền đất đang được sửa chữa. Tôi ngồi xuống cạnh bờ hồ chăm chú nhìn người nông dân đó, trong khi dòng nước vẫn lững thững chảy qua.

Đã đến lúc phải lấy thêm những khối đá. Những viên anh ta đặt lung tung từ trước đây nay được đặt đúng vị trí. Tôi thấy anh ta đang lội qua dòng nước ở độ sâu trên một feet. Rồi anh ta cúi xuống để chọn những miếng đá mà anh ta sẽ thêm vào trên nền mà anh đang tái tạo lại.

Tôi nhớ đến điều đã đọc và đã nghe trước đây: Người dân bản xứ đang than khóc về việc tàn phá và xói mòn của nhiều nền đá. Nhiều phần của nền đá trong tỉnh Mountain cần được xây lại. Tôi đã có câu trả lời trước mặt. Tôi đang nhìn một người nông dân kiên trì phục hồi lại bề mặt của những nền đá.

Những nền đá được ghép từ nhiều miếng đá và hòn đá đặt gần nhau. Có hai người mà tôi thấy từ xa đang chăm sóc những cây cải mới được trồng. Thật vậy, trước đó tôi đã chụp một số bức ảnh từ máy quay phim của tôi. Có cả những người đàn ông mà trước đó tôi đã hỏi đường đi đến hồ thì cũng có mặt. Họ sắp sửa kết thúc thu hoạch rau cải trên một mảnh đất rộng. Có vẻ như họ đang canh giữ những mảnh đất khác sắp sửa có dấu hiệu cho ra sản phẩm trong vài ngày tới.
Những nền đất là những người trẻ tôi đã gặp trong khi tôi quay trở lại. Họ mang đến vài thứ: một thùng dùng để lấy nước, một nồi cơm lớn để nấu ăn, và một giỏ rau. Họ cho tôi biết họ sắp sửa nghỉ ngơi và ngồi ăn bên cạnh bờ hồ.

Nhưng những nền đất cũng là những phụ nữ đang khen ngợi những công việc cày bừa của các ông. Trước đó, tôi thấy một người phụ nữ đang chà gạo vừa mới gặt xong.

Những nền đất là tất cả những gì làm cho cuộc sống cộng đồng tiếp tục trải rộng ra với thời gian: ngày này qua ngày khác, tuần này qua tuần khác, tháng này qua tháng khác và năm này qua năm khác.

Những nền đất là con người.

Chúng là nước, là gạo, là rau quả, là mùa màng. Chúng là một phần trong dự phóng của con người được tạo ra từ tài khéo léo của người dân bản địa hơn hành trăm thế kỷ. Tất cả những điều này làm nên mầu nhiệm con người: những phát minh kỳ diệu của hệ thống tưới tiêu và kỹ thuật thích hợp dẫn đến việc tạo ra những thửa ruộng bậc thang. Tất cả những nền đất này hình thành nên một thể thống nhất. Một người bạn bảo tôi rằng: khi tôi đi trên những nền đất này, tôi nghĩ ngay đến Thiên Chúa và sự quan phòng của Người. Hai du khách đến từ Thuỵ Sỹ mà tôi đã gặp ở nhà nghỉ, đơn giản cho biết: Thật tuyệt vời và đáng kinh ngạc!