John J. Pilch (Thế Giới Văn Hóa Thời Đức Giêsu - Pt Tv. Nhật lược dịch)

CHÚA NHẬT IV THƯỜNG NIÊN

Máccô 1:21-28

Các nền văn hóa Trung Đông và thực sự là phần lớn thế giới xưa cũng như nay tin có các thần khí, tốt và xấu. Tây Phương để khoa học và nhất là y khoa giải thích những trường hợp “con người bị chiếm hữu bởi các thần khí” theo một phương cách khác biệt. Điều này làm cho câu chuyện trong phúc âm hôm nay khó cho người Tây Phương chấp nhận và hiểu rõ giá trị. Từ quan điểm của một người Trung Đông, ý nghĩa của câu chuyện này thì rất dễ hiểu.

ĐỨC GIÊSU NGƯỜI THỢ GIẢNG DẠY

Không phải là thần ô uế và người bị chiếm hữu gây khó khăn cho khán giả của Đức Giêsu. Những sự kiện này thì thường xảy ra trong thế giới của họ. Họ bị xáo trộn bởi vì Đức Giêsu hành động hoàn toàn không thích hợp với hiện trạng thừa kế của Người. Người thợ từ Nadarét dám dậy bảo “như một người có quyền” trong hội đường ở Caphácnaum. Ai cho ông quyền giảng dạy?

ĐỨC GIÊSU BẬC THẦY CÓ QUYỀN TRÊN CÁC THẦN KHÍ

Đang khi thính giả bối rối về hành vi của Đức Giêsu, lời giảng dạy, và phong cách giảng dạy của Người, người bị thần ô uế nhập đã gián đoạn khung cảnh này bằng những tiếng la hét.

Tổ tiên trong đức tin của chúng ta tin rằng các thần khí thì mạnh hơn con người nhưng không mạnh mẽ bằng Thiên Chúa. Các thần khí đã gián đoạn (hay can thiệp) vào đời sống con người, đôi khi nhân từ, đôi khi thất thường, và đôi khi hiểm ác. Họ có sức mạnh chế ngự hành vi của con người.

Thần khí chiếm hữu người trong hội đường là tâm điểm của câu chuyện này bởi vì hắn biết căn tính của Đức Giêsu rõ hơn là những người đồng hương của Đức Giêsu. Hắn biết Đức Giêsu là “Đấng Thánh của Thiên Chúa.”

Theo sự thực hành pháp thuật hồi xưa, một cách để bảo vệ chống với sức mạnh của các thần khí hiểm ác hay thất thường là kêu tên (và căn tính đích thực) của thần khí ấy. Cuốn ngụy kinh Testament of Solomon (di chúc của Solomon) thì giống như sách tham khảo của y sĩ ngày nay kể ra các tên của vài thần khí, những gì họ làm, và làm thế nào người ta có thể cản trở hay chống lại sức mạnh của các thần khí ấy. Tỉ như, “[thần khí] mười chín nói, ‘Tôi được gọi là Mardero. Tôi gây ra bệnh sốt không thể chữa; hãy viết tên tôi trong một số nơi trong căn nhà này, và tôi sẽ rời bỏ ngay lập tức’” (Testament of Solomon 18.23). Bởi la lên căn tính đích thực của Đức Giêsu, thần ô uế tìm cách cản trở sức mạnh của Đức Giêsu.

Nhưng trước sự bàng hoàng của dân chúng, Đức Giêsu thì không bị chế ngự hay bị dọa nạt bởi thần ô uế này. Thật vậy, Đức Giêsu cho thấy quyền năng của Người thì mạnh hơn thần khí ấy. Đức Giêsu ra lệnh cho thần khí này xuất ra khỏi người bị nhập, và nó đã làm như vậy!

Giờ đây dân chúng có được câu trả lời cho câu hỏi tại sao Đức Giêsu giảng dạy “với thẩm quyền, và không như các luật sĩ.” Hiển nhiên, Đức Giêsu có các quyền lực mạnh hơn thẩm quyền của những người bình thường. Một số bản thảo tiếng Hy Lạp có ghi nhận phản ứng của dân chúng trong Máccô 1:27: “Đây là gì? Một sự giảng dạy mới? Với thẩm quyền, ông ta sai khiến ngay cả các thần ô uế, và chúng vâng lời Người.”

Thẩm quyền là một vấn đề lớn cho những người cùng thời với Đức Giêsu. Không ai từ chối những hành vi hùng mạnh lạ lùng mà Đức Giêsu thi hành. Điều làm họ bối rối là nguồn gốc thẩm quyền của Người. Có phải Thiên Chúa không? (Dĩ nhiên Máccô đã nói với thính giả và độc giả của ông nhiều lần.) Hoặc có phải là thế giới của người khác, các chúa kém hơn và các thần khí?

Dân chúng trong hội đường ở Caphácnaum thì chưa đi đến quyết định. Tuy nhiên, sự thật thì rất rõ. Đức Giêsu người thợ từ Nadarét có thẩm quyền và sức mạnh thi hành những gì Người làm. Người không cư xử cách xấu hổ, không phù hợp với địa vị của Người, nhưng đúng hơn thật vinh dự. Và đây là lý do Máccô kết luận với nhận xét: “Ngay lập tức danh tiếng [vinh dự] của Người bắt đầu lan tràn khắp vùng chung quanh Galilê.”

Nhận xét sau cùng này ảnh hưởng đến vinh dự của Đức Giêsu và người được chữa lành. Hệ thống tin đồn rỉ tai công bố một địa vị vinh dự mới cho Đức Giêsu (giảng dạy với thẩm quyền; có sức mạnh trên các thần ô uế) mà nó tương phản với địa vị của Người “ở Nadarét”. Nó cũng phục hồi vinh dự cho người được thoát khỏi sức mạnh của các thần ô uế. Ông ta có thể lấy lại địa vị xứng hợp của mình trong cộng đồng.

Khuynh hướng hợp lý hóa những hiểu biết xưa về thần khí của Tây Phương thì được bắt nguồn từ sự kiện rằng người Tây Phương có nhiều quyền hạn trên đời sống và những hoàn cảnh của họ hơn là người thời xưa tin là họ có. Sự suy tư hôm nay mời gọi người Tây Phương hãy nghĩ lại việc sử dụng quyền hạn của mình một cách khôn ngoan hay thiếu thận trọng như thế nào.